Chủ đầu tư dự án điện mặt trời đi đâu, về đâu?

Chỉ có 2 dự án điện mặt trời đủ điều kiện vận hành thương mại từ sau ngày 30/6/2019 tới nay, giảm mạnh so với khoảng 80 dự án vận hành ồ ạt trong 3 tháng trước đó.

 

Việc mua thiết bị cho dự án điện mặt trời khó khăn vì tiền đâu mà trả khi đa phần các chủ đầu tư chỉ có khoảng 30% vốn chủ sở hữu..

Chủ đầu tư “ngồi trên lửa”

Phát biểu tại Tuần lễ Lưới điện thông minh đang diễn ra tại Hà Nội, đại diện Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia (A0) cho biết, từ sau ngày 30/6/2019 tới nay, chỉ có 2 dự án điện mặt trời hoàn tất điều kiện vận hành thương mại (COD) là Nhà máy Hacom Solar (40,3 MW) và Solar Park 01 (40 MW).

So với hơn 4.000 MW điện mặt trời được đưa vào hệ thống từ tháng 4 đến hết tháng 6/2019, đã có sự chững lại trong việc triển khai các dự án điện mặt trời. Theo nhiều nhà đầu tư, lý do là chưa có giá mua điện mặt trời mới cho thời điểm sau ngày 1/7/2019.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, nhiều nhà tư vấn và đầu tư các dự án điện mặt trời cho hay, không có giá mua điện thì hồ sơ vay ngân hàng cũng khó bởi chưa tính được dòng tiền. Tiếp đó, việc mua thiết bị cho dự án cũng khó khăn vì tiền đâu mà trả khi đa phần các chủ đầu tư chỉ có khoảng 30% vốn chủ sở hữu.

Không chỉ các chủ đầu tư “ngồi trên lửa” chờ giá mua điện mới để tính toán hiệu quả, mà các quỹ đầu tư nước ngoài về năng lượng tái tạo cũng không yên tâm rót tiền khi chưa biết giá và hiệu quả của dự án ra sao.

Nguồn tin của Báo Đầu tư cho hay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã ký kết 126 hợp đồng mua bán điện (PPA), bao gồm 128 nhà máy điện với tổng công suất 8.214,41 MWp (tương đương 6.755,74 MWAC). Trong số này hiện có 87 dự án điện đã được COD với tổng công suất 4.538,5 MWAC, bao gồm 85 dự án được COD trước thời điểm 30/6/2019 và 2 dự án được COD từ sau ngày 30/6/2019 tới nay.

Đáng nói là, cơn sốt điện mặt trời càng tiếp tục hạ nhiệt mạnh khi tại Thông báo số 402/TB-VPCP ngày 22/11/2019, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu, các dự án điện mặt trời mới phải chuyển hẳn sang thực hiện cơ chế đấu thầu, kiên quyết loại bỏ tình trạng xin - cho.

Nói về cơ chế đấu thầu dự án điện mặt trời, ông Nguyễn Hữu Vinh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Hà Đô Ninh Thuận cho hay, đấu thầu để đảm bảo mục tiêu minh bạch, công khai là tốt, nhưng mục tiêu trước mắt là phải có điện để sử dụng. Hơn nữa, Luật Đấu thầu quy định, muốn thực hiện đấu thầu, phải có mặt bằng sạch, mà muốn có đất sạch thì phải có quy hoạch.

“Hơn 10 tháng nay, tất cả các quy hoạch đều bị dừng lại, không thể triển khai. Bao giờ có quy hoạch thì mới triển khai công tác giải phóng mặt bằng, có đất sạch bàn giao thì chủ đầu tư mới có cơ sở để thực hiện dự án mời thầu, nghĩa là cần không ít thời gian mới xong các công đoạn này”, ông Vinh nói.

Lại chạy đua

Trong Thông báo 402/TB-VPCP, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo, xem xét ban hành biểu giá FIT áp dụng đối với các dự án đã ký hợp đồng mua bán điện và đang triển khai thi công xây dựng đưa vào vận hành trong năm 2020; đối với các dự án còn lại và các dự án mới, sẽ không tiếp tục áp dụng biểu giá FIT, mà chuyển hẳn sang thực hiện theo hình thức đấu thầu công khai, minh bạch, cạnh tranh để giảm giá mua điện từ các dự án điện mặt trời.

Nguồn tin của Báo Đầu tư cho hay, hiện có 39 dự án điện mặt trời (công suất 2.217,2 MW)  đã ký PPA và chưa được công nhận COD. Ngoài ra, có 6 dự án điện mặt trời khác (công suất 347 MW) đã ký PPA từ ngày 1/7/2019 tới nay và chưa công nhận COD.

Thực trạng trên dự báo sẽ có những cuộc đua mới để hoàn tất thi công và công nhận COD trong năm 2020, bởi để đi tới bước như hiện nay, 45 dự án điện nói trên đã trải qua nhiều vất vả và phải bỏ ra không ít chi phí để chuẩn bị đầu tư dự án.

Gần đây nhất, ngày 23/11, tại Bà Rịa - Vũng Tàu, Công ty TNHH Đầu tư Năng lượng Tự nhiên DTD và Công ty TNHH Phát triển Năng lượng CY đã tổ chức lễ động thổ triển khai dự án và ký kết tổng thầu EPC xây dựng 2 nhà máy điện mặt trời hồ Gia Hoét 1 và Tầm Bó, với tổng mức đầu tư khoảng 1.500 tỷ đồng.

Được biết, giữa tuần này, Bộ Công thương đã có cuộc họp để triển khai các công việc tại Thông báo số 402/TB-VPCP. Tuy vậy, câu chuyện xác định thế nào là dự án đang triển khai thi công xây dựng có thể là việc không dễ dàng với 45 dự án nói trên. Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công thương) đang được giao lập danh sách cụ thể và hoàn thành trước ngày 10/12/2019.

1. Các dự án điện đã được công nhận COD từ ngày 01/7/2019 đến nay 

STT	Tên nhà máy	Công suất		Thỏa thuận đấu nối	Văn bản COD
		MW	MWp
1	Nhà máy điện mặt trời Hacom Solar	40.3	50.0	3/08/2018	7/11/2019
2	Nhà máy điện mặt trời Solar Park 01	40	50.0	15/01/2019	29/10/2019
	Tổng	80.3	100.0

2. Các dự án điện mặt trời đã ký PPA và chưa công nhận COD 

STT	Tên nhà máy	Công suất		Thỏa thuận đấu nối
		MW	MWp
1	Nhà máy điện mặt trời SP Infra 1	40.0	50.0	30/11/2017
2	Nhà máy điện mặt trời Thuộc Tổ hợp dự án năng lượng tái tạo Dohwa Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình	39.9	49.5	5/02/2018
3	Nhà máy điện mặt trời Phong Điền II	40.3	50.0	20/08/2018
4	Nhà máy điện mặt trời Đầm Trà Ổ	40.3	50.0	22/08/2018
5	Nhà máy điện mặt trời Hậu Giang	23.0	29.0	5/09/2018
6	Nhà máy điện mặt trời Thành Long Phú Yên	40.3	50.0	30/07/2018
7	Nhà máy điện mặt trời Bầu Zôn	20.2	25.0	26/07/2018
8	Nhà máy điện mặt trời Sinenergy Ninh Thuận 1	42.5	50.0	23/03/2018
9	Nhà máy điện mặt trời Adani Phước Minh	40.3	49.8	6/07/2018
10	Nhà máy điện mặt trời Mỹ Sơn	50.0	61.8	20/12/2017 06/6/2018
11	Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Bắc Giai đoạn 1	125.0	150.0	6/07/2018
12	Nhà máy điện mặt trời Xuân Thiện Bắc Giai đoạn 2	75.0	90.0	6/07/2018
13	Nhà máy điện mặt trời Krông Pa 2	39.5	49.0	2/07/2018
14	Nhà máy điện mặt trời Hàm Kiệm 1	37.1	46.0	22/10/2018
15	Nhà máy điện mặt trời Thuận Nam Đức Long	40.8	50.0	15/11/2018
16	Nhà máy điện mặt trời Hồng Phong 5.2	38.0	48.0	25/10/2018
17	Nhà máy điện mặt trời Mỹ Sơn 2	39.8	50.0	3/01/2019
18	Nhà máy điện mặt trời Solar Park 03	40.0	50.0	25/01/2019
19	Nhà máy điện mặt trời Solar Park 04	40.0	50.0	25/01/2019
20	Nhà máy điện mặt trời Tân Châu 1	39.0	50.0	27/09/2018
21	Nhà máy điện mặt trời Sông Lũy	14.0	16.2	7/01/2019
22	Nhà máy điện mặt trời Phước Ninh	36.8	45.0	5/01/2018
23	Nhà máy điện mặt trời GAIA	80.2	100.5	13/02/2019
24	Nhà máy điện mặt trời Gio Thành 1	40.0	50.0	7/03/2019
25	Nhà máy điện mặt trời Gio Thành 2	40.0	50.0	7/03/2019
26	Nhà máy điện mặt trời Thiên Tân Solar Ninh Thuận	40.0	50.0	24/08/2018
27	Nhà máy điện mặt trời Mỹ Hiệp	40.0	50.0	3/04/2019
28	Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 1	166.0	200.0	12/03/2019
29	Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 2	167.0	200.0	12/03/2019
30	Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 3	125.0	150.0	12/03/2019
31	Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 4	162.0	200.0	12/03/2019
32	Nhà máy điện mặt trời Lộc Ninh 5	40.0	50.0	12/03/2019
33	Nhà máy điện mặt trời Trung Sơn	28.2	35.0	24/01/2019
34	Nhà máy điện mặt trời Phù Mỹ 1	96.0	120.0	19/03/2019
35	Nhà máy điện mặt trời Phù Mỹ 2	88.0	110.0	19/03/2019
36	Nhà máy điện mặt trời Phù Mỹ 3	80.0	100.0	19/03/2019
37	Nhà máy điện mặt trời Hồ Tầm Bó	27.5	35.0	23/05/2019
	Tổng	2161,7	2.659,8

3. Các dự án điện mặt trời đã ký PPA từ ngày 01/7/2019 đến nay và chưa công nhận COD 

STT	Tên nhà máy	Công suất		Thỏa thuận đấu nối
		MW	MWp
1	Nhà máy điện mặt trời Phù Mỹ 1	96.0	120.0	19/03/2019
2	Nhà máy điện mặt trời Phù Mỹ 2	88.0	110.0	19/03/2019
3	Nhà máy điện mặt trời Phù Mỹ 3	80.0	100.0	19/03/2019
4	Nhà máy điện mặt trời Hồ Tầm Bó	27.5	35.0	23/05/2019
5	Nhà máy điện mặt trời Hồ Gia Hoét GĐ 1	27.5	35.0	1/08/2019
6	Nhà máy điện mặt trời Solar Farm Nhơn Hải	28.0	35.0	12/08/2019
	Tổng	347.0	435.0